Prezentacja zabytkowego autobusu miejskiego SAN H-100B eksploatowanego przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Kaliszu w latach 1973-1984

www.kmkm.org.pl

23 kwietnia 2009r.

…to zupełnie unikalny, niegdyś bardzo powszechny w Polsce, a dziś niemal zupełnie zapomniany.

Dla historii komunikacji miejskiej w średnich i mniejszych miastach naszego kraju (takich jak Kalisz) ma on jednak dużo większe zasługi niż kultowe „ogórki”.

Kiedy trzy lata temu Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej z Warszawy rozpoczynał projekt od wyciągnięcia zardzewiałego nadwozia z ziemi, w której tkwił niemal dwadzieścia lat, wiadomo było, że nie będzie łatwo. Ale nikt nie przypuszczał, że przyjdzie Klubowi przeprowadzić jedną z najbardziej skomplikowanych akcji ratowania zabytkowego autobusu w Polsce

klubowicz Mariusz Dachemski z Kalisza, kiedyś pracownik KLA, który na codzień jeździ karetką pogotowia, odwożąc chorego odnalazł we wsi Stok Polski pod Błaszkami taki oto pojazd służący za komórkę

Ponieważ miejskie Sany nigdy nie funkcjonowały w stołecznej komunikacji miejskiej, początkowo Klub nie zainteresował się znaleziskiem. Jednak ogromna popularność niebieskiego Sana w wersji podmiejskiej, którego posiada już Klub oraz świadomość, że to jedyna szansa ocalenia niegdyś bardzo popularnego autobusu miejskiego oraz wstępna deklaracja współpracy przy odbudowie ze strony MZK w Piotrkowie Trybunalskim doprowadziły do sfinalizowania zakupu wraka, a następnie do prac nad przygotowaniem go do transportu

Zgodnie z zawartą umową z MZK Piotrków, autobus trafił do hali, gdzie stopniowo miał być przywracany do życia

Przeprowadzony w Piotrkowie demontaż nadwozia ukazał nie tylko zły stan konstrukcji pojazdu, ale również bardzo duży stopień dekompletności mechanicznej. Okazało się m.in., że nawet pochwa mostu napędowego była zupełnie pusta

Prace w Piotrkowie posuwały się bardzo opornie. Po roku częściowej wymianie poddano jedynie fragmenty poszycia wewnętrznego autobusu. W takim stanie zaawansowania prac Klub zaskoczyła informacja, że MZK z powodu poważnych trudności nie będzie kontynuować naprawy.

W zaistniałej sytuacji rozważano przekazanie pojazdu komukolwiek. Niestety fakt niemal kompletnego rozłożenia pojazdu sprawił, że autobus budził zainteresowanie jedynie złomiarzy. Zarząd stowarzyszenia podjął dramatyczną decyzję o kontynuacji remontu we własnym zakresie. Stało się to możliwe dzięki zgodzie władz Miejskich Zakładów Autobusowych i obiecanemu wsparciu ze strony Kaliskich Linii autobusowych. I tak autobus znalazł miejsce na terenie zajezdni MZA przy ul. Stalowej w Warszawie.

To zdjęcie doskonale oddaje stopień trudności naprawy nadwozia. Brak dostępności fabrycznych elementów blacharskich spowodował konieczność wykonania bardzo precyzyjnych spawów wielu małych elementów blachy.

Samo założenie oblachowania zewnętrznego było jedynie małym epizodem w stosunku do naprawy konstrukcji całego nadwozia.

Prowadzenie tak trudnego remontu nadwozia wymagało bardzo dużych umiejętności ze strony pana Stanisława. Tak naprawdę to głównie on uratował ten autobus.

Również i młodsi pasjonaci zabytków mieli swój wkład. Michał Koziński podjął się bardzo dokładnego oczyszczenia ramy (i pozostałych elementów konstrukcyjnych), które następnie pracowicie zabezpieczył farbami podkładowymi.

Wyjątkowo niekorzystny zbieg okoliczności przysporzył strasznych kłopotów podczas lakierowania. Opóźnione lakierowanie kończone w wielkim pośpiechu (konieczność zwolnienia zajezdniowej lakierni) niestety przyniosło wiele niedociągnięć, z których nikt nie jest dumny.

W końcu roku udało się ostatecznie skompletować cały układ napędowy autobusu – łącznie z wymianą kompletnego mostu napędowego.

W końcu roku autobus otrzymał nową podłogę i rozpoczął się montaż wnętrza

24.01.2009 r.

Niemal cały pierwszy kwartał był okresem pracowitego wykańczania wnętrza. Krok po kroku, mozolnie, montowa podłogę, sufit, poręcze…

…wykładzinę podłogi…

28.02.2009 r.

…szkielety foteli. I tak dzień w dzień coś nowego.

Dużym wyzwaniem było też wykonanie od podstaw całej instalacji elektrycznej. Sany posiadały instalację 12V, jednak do rozruchu silnika wysokoprężnego stosowano specjalne urządzenie przełączające napięcie na 24V zwane potocznie klepakiem. Mirek i Robert podjęli się zadania odtworzenia całej instalacji, która wielu innym wydała się za trudna.

Ostatnie 10 dni naprawy autobusu było nieustannym maratonem uruchamiania mechanicznego podzespołów. Na zdjęciu Czarek walczy ze skrzynią biegów, aby odpowiednio skręcić cięgna sterowania.

Formalnie naprawę autobusu zakończyło uzyskanie dopuszczenia do ruchu na przeglądzie w okręgowej stacji diagnostycznej. Pozostało jednak jeszcze sporo prac porządkowych.

W Miedzeszynie pod Warszawą, przy okazji Walnego Zgromadzenia Członków Izby Gospodarczej Komunikacji Miejskiej odbyło się oficjalne przekazanie autobusu do eksploatacji. Uroczystego odsłonięcia insygniów miasta na autobusie dokonał Marek Matuszewski Prezes Zarządu Kaliskich Linii Autobusowych

Premiera autobusu dla publiczności odbyła się 16 maja 2009 r. podczas warszawskiej nocy muzeów.

W dniu 31 maja 2009 roku autobus powrócił do Kalisza

W pierwszych dniach czerwca autobus wziął udział w obchodach Święta Miasta Kalisza. Autobus był dużą atrakcją zarówno dla zagranicznych gości biorących udział w obchodach święta jak i mieszkańców Kalisza, którzy z przyjemnością udawali się w podróż do przeszłości.

W dniu 20 czerwca autobus wziął udział w obchodach 50-lecia komunikacji miejskiej w Chojnicach.

W dniach 1-2 sierpnia z okazji 10 rocznicy uruchomienia linii turystycznych, autobus kursował ulicami Poznania.

W dniu 22 września 2009 r. na ulicach Kalisza San promował Europejski Dzień Bez Samochodu.

W dniu 26 września 2009 r. San po raz pierwszy przewoził gości weselnych.

W dniu 2 paździrnika 2009 r. San sprawił miłą niespodziankę uczestnikom X Międzynarodowego Kongresu Józefologicznego

W dniu 14 maja 2010 roku autobus został zwrócony Klubowi Miłośników Komunikacji Miejskiej i odjechał do Warszawy.

W ostatnich dniach września, po rocznej nieobecności, dzięki staraniom Kaliskich Linii Autobusowych, wrócił do Kalisza zabytkowy autobus San H-100B, który na przełomie lat 70-tych i 80-tych ubiegłego stulecia był eksploatowany w Kaliszu. Spółka planuje szerzej udostępniać autobus i jeżeli mieszkańcy lub pracownicy firm przy organizacji swoich imprez będą chcieli przenieść się w czasie i porównać jak podróżowało się kiedyś i dziś, to Kaliskie Linie Autobusowe chętnie to umożliwią.

Kaliskie Linie Autobusowe Sp. z o.o. wspólnie z Urzędem Miasta Kalisza uruchamiają linię turystyczną, która będzie obsługiwana w okresie od maja do sierpnia br. Autobus odjeżdżał będzie w soboty z Pl. Wojciecha Bogusławskiego o godz. 12.00, 14.00 i 16.00. Niewątpliwą atrakcją zarówno dla mieszkańców Kalisza jak i przyjeżdżających do miasta gości jest fakt, że linia obsługiwana będzie zabytkowym autobusem SAN H-100B wyprodukowanym w 1973 roku.

W niedzielę 13 stycznia 2013 r. po raz XXI zagrała Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy.

Również w tym roku do akcji przyłączają się Kaliskie Linie Autobusowe umożliwiając wolontariuszom bezpłatne przejazdy swoimi autobusami. Dzięki temu osoby prowadzące zbiórkę mogły szybciej przemieszczać się po mieście i dotrzeć do miejsc gdzie będą mogły liczyć na większą szczodrość darczyńców.

Nowością w tym roku było włączenie do akcji zabytkowego autobusu SAN H100B, który po oznakowaniu w serca Orkiestry kursował ulicami Kalisza.

W dniu 18 maja w całej Polsce odbyła się coroczna impreza pod nazwą „Noc muzeów”. Tradycyjnie w warszawskiej „Nocy Muzeów” czynny udział brały zabytkowe autobusy włącznie z SANEM H100B z Kalisza. Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej w Warszawie wspólnie z Urzędem Miasta Stołecznego Warszawy zorganizował specjalny bezpłatny transport. Ponad dwadzieścia zabytkowych wozów i czterdzieści nowoczesnych niskopodłogowych wozów kursowało w noc z 18 na 19 maja na specjalnie uruchomionych liniach muzealnych.

Noc Muzeów w Warszawie połączona została z VIII Zlotem Zabytkowych Autobusów. Na plac Defilad zjechały się nie tylko historyczne pojazdy Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej, ale także goście z innych miast m.in. Łodzi, Nowego Sącza, Lublińca czy też czeskiego Nachodu i oczywiście z Kalisza.

W dniu 5 czerwca br. w ramach dorocznego Święta Miasta, na ulice Kalisza wyjechały trzy zabytkowe autobusy. Obok SANA, który co sobotę obsługuje trasę turystyczną, mieszkańcy Kalisza mieli okazję odbyć przejażdżkę dwoma innymi autobusami, które zawitały do Kalisza prosto z Warszawy.

W dniu 5 września br. na parkingu przy Galerii Kalisz o godz. 20.00 odbyło się kolejne spotkanie „Kaliskich Klasyków”. Na każde Klasyki przyjeżdża około 50 pojazdów z różnych epok. Spotkania mają na celu zjednoczyć pasjonatów z Kalisza i sąsiednich miast. Fani zabytkowej motoryzacji przyjeżdżają, aby porozmawiać, wymienić się doświadczeniami i nawiązać nowe kontakty i znajomości. Ponieważ wydarzenie przyciąga wiele osób, które chcą również pooglądać pojazdy, Kaliskie Linie Autobusowe postanowiły zaprezentować Sana H100B. Nasz zabytkowy autobus, który brał już udział w wielu imprezach jak zwykle cieszył się dużym zainteresowaniem.

W dniach 14-16 grudnia 2014 San H100B uczestniczył w akcji organizowanej przez TVP 2 „Dwójka przedstawia: książki pod choinkę”. W autobusie stojącym na Placu Zamkowym znani aktorzy czytali książki. Tym razem były to m. in. Magdalena Zawadzka i Sonia Bohosiewicz. Następna edycja tej akcji pod hasłem „Dwójka przedstawia: książki na zimę” odbyła się w dn. 7-9 stycznia 2015 r. Książki czytali Jerzy i Maciej Stuhr.

W dniach 11-12 kwietnia br. na terenie Centralnych Warsztatów Samochodowych przy ulicy Włościańskiej 52 w Warszawie odbyły się obchody 35-lcia KMKM. Największą atrakcją obchodów była wystawa zabytkowych autobusów, które Klub zgromadził w ciągu kilkunastu lat i które tworzą największą taką kolekcję w skali kraju. Na wystawie nie zabrakło też kaliskiego, zabytkowego autobusu San H100B. Największym zainteresowaniem cieszyły się kultowe „Ogórki”, Chausson AH48 z 1950 roku – model odpowiadający warszawskim autobusom z lat 1947-1949 i oczywiście nasz San.

Kaliskie Linie Autobusowe Sp. z o.o. wspólnie z Urzędem Miasta Kalisza ponownie na okres letni uruchomiły linię turystyczną obsługiwaną zabytkowym autobusem SAN H-100B.

Linia obsługiwana jest w soboty i niedziele w okresie od 2 maja do 30 sierpnia br. Autobus odjeżdżał będzie w soboty z Pl. Wojciecha Bogusławskiego, a w niedziele z ul. Kanonickiej (Planty) o godz. 1200, 1400 i 1600.

Trasy przejazdu:

• w soboty: Pl. Wojciecha Bogusławskiego – Częstochowska – Zawodzie – Nowy Świat – Rogatka – Śródmiejska – Główny Rynek – Kanonicka – Parczewskiego – Pl. Jana Pawła II – Pl. Św. Józefa – Kolegialna – Sukiennicza – Aleja Wolności – Pl. Wojciecha Bogusławskiego.
• – w niedziele: Parking ul. Kanonicka (Planty) – Pl. Jana Pawła II – Pl. Św. Józefa – Kolegialna – Sukiennicza – Al. Wolności – Pl. W. Bogusławskiego – Częstochowska – Zawodzie – – Nowy Świat – Rogatka – Śródmiejska – Główny Rynek Kanonicka – Kononicka (Planty).

W trakcie przejazdu ulicami miasta Kalisza, w autobusie obecny jest przewodnik PTTK ubrany w strój konduktorski, który opowiada pasażerom o atrakcjach miasta widzianych z okien autobusu.

W dniu 16 stycznia br. w Bydgoszczy ruszyła obsługa nowej linii tramwajowej do największej i najdalej oddalonej od centrum dzielnicy Bydgoszczy – Fordonu.

Oddanie do użytku nowej linii spowodowało poważne zmiany w układzie komunikacyjnym linii nie tylko tramwajowych, ale także autobusowych. Otwarcie trasy oznacza zwiększenie bydgoskiej sieci tramwajowej prawie o jedną trzecią. Dotychczasowa łączna długość wszystkich linii wynosiła 31 km, aktualnie 40,5 km. Na uroczystość otwarcia tłumnie przybyli bydgoszczanie oraz miłośnicy komunikacji z innych miast biorąc udział w towarzyszących jej atrakcjach. Jedną z nich były przejażdżki kaliskim zabytkowym Sanem H100B.

• Kaliskim Liniom Autobusowym Sp. z o. o. za wsparcie rzeczowe i merytoryczne,
• Miejskim Zakładom Autobusowym Sp. z o.o. za udostępnienie zaplecza do remontu,
• Panu Januszowi Pęcherzowi, Prezydentowi miasta Kalisza – za wsparcie,
• Ministrowi Obrony Narodowej za przekazane części zamienne z demobilu,
• Magazynowi Centralnemu Centrum z Sanoka za części,
• Spółdzielni Inwalidów Spójnia z Sanoka za pomoc w remoncie tapicerki,
• ZAP Sznajder Batterien S.A. z Piastowa za duży upust przy zakupie akumulatorów,
• Tarkett Wykładziny Sp. z o.o. za upust przy zakupie wykładziny podłogowej,
• Piotrowi Gilowi ze Związku Zawodowego Kierowców MPK Rzeszów – za przekazany fotel konduktora i inne części,
• …ORAZ WIELU INNYM…